حرکت در یک مسیر خدمت

اولین کتاب از دوره‌های متسلسل بیشتر به مسئلۀ هویّت مربوط است. آیا هویّت واقعی "من" در جملۀ "من در یک مسیر خدمت حرکت می‌کنم" چیست؟ سه جنبه از هویّت فردی در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است: "واقعیّت وجود من روح من است که از این دنیا عبور می‌کند تا صفاتی را که برای سفری ابدی و شکوهمند به سوی خدا لازم دارد کسب نماید. ارزشمندترین لحظات زندگی من لحظاتی است که در گفتگو با خدا می‌گذرد، زیرا دعا و مناجات غذای روزانه روح است و روح من اگر بخواهد به مقصد عالی خود نائل گردد باید آن را دریافت کند. یکی از علایق اصلی من در این زندگی آن است که آثار مقدّسه را مطالعه کنم، بکوشم درک خود را از تعالیم الهی افزایش دهم و بیاموزم که آنها را در زندگی روزانه خود و حیات جامعه بکار بندم." این کتاب شامل واحدهای "درک آثار مبارکهٴ بهائى"، "دعا و مناجات"، و "زندگی و مرگ" می‌باشد و خوانندگان خود را تشویق می کند تا با میزبانی کردن یک جلسۀ دعا و مناجات در منزل خود اوّلین گام را در مسیر خدمت بردارند.

کتاب ۲ از دوره‌های متسلسل اصلی این مطلب را بررسی می‌کند که مفهوم گام برداشتن در مسیری از خدمت چیست. این بررسی شامل سه واحد است. واحد اوّل ماهیّت سرورحاصله از خدمت به دیگران را کاوش می کند ، در حالی که دو واحد دیگر بر معلومات، توانایی ها و خصایلی تمرکز می کنند که برای ورود به گفتگوهای نشاط آورِ فکر و روح لازم اند. واحد دوّم به توانمندی بر بالا بردن سطح گفتگوهای روزانه با معرّفی اصول روحانی – در مواقعی که ایجاب می کند – می پردازد. سپس واحد سوّم به حیات جامعه توجّه می کند. دیدار از دوستان و همسایگان در خانه هایشان به منظور بحث دربارۀ مواضیع عمدۀ مربوط به وجود روحانی و اجتماعی – یعنی دوّمین اقدام به خدمتی که در سلسلۀ اصلی توصیه شده – پیوندهای یگانگی و رفاقت را که لازمۀ زندگی جمعی است تقویت می کند. عنوان این سه واحد "شوق تبلیغ"، "مکالمات نشاط آور"، و"مطالبی برای تزیيد معلومات" می باشد.

سوّمین خدمت مورد بحثِ مؤسّسۀ آموزشی خدمت در عرصۀ تعلیم و تربیت روحانی کودکان است. تعلیم و تربیت کودکان برای ایجاد تحوّل در اجتماع ضروری است. کتاب ۳ تمرکزش بر بعضی از دانستنی‌ها، مهارت‌ها و خصایل لازم برای کسانی است که مایل به ورود به این میدان مهم خدمت هستند. این کتاب شامل دو واحد است: "‌برخى از اصول تعليم و تربيت بهائى‌"، و "درسهایی برای کلاسهای کودکان، سال 1". واحد اوّل بعضی از اصول و مفاهیمی را که از نظر آئین بهائی لازمۀ ذاتی تعلیم و تربیت است مورد بررسی قرار میدهد، و همچنین در این باره بحث میکند که معلّم چگونه میتواند کلاس را با نهایت محبّت و همدلی اداره کند، و در عین حال نظم لازم برای ایجاد یک محیط آموزشی مناسب را برقرار سازد. واحد دوّم مجموعهای از بیست و چهار درس را ارائه میدهد و هدفش رشد خصایل روحانی در کودکان خردسال است – خصایلی مانند درستکاری، گشاده دستی، و امانت. مقداری مواد آماده سازی برای معلّمین نیز گنجانده شده است.

کتاب ۴ از دوره‌های اصلی به مسئلۀ هویّت یعنی "من" در این بیان "من در یک مسیر خدمت حرکت می‌کنم" بر می‌گردد. تاریخ قسمت اعظم هویّت افراد و نیز هویّت تمامی یک ملّت را شکل می‌دهد. واحدهای دوم و سوم این کتاب به مطالعۀ تاریخ حیات حضرت بهاء‌الله، بنیانگذار آئین بهائی، و مبشّر ظهور ایشان، حضرت باب اختصاص داده شده و در واحد اوّل، اهمیّت این یوم به نحو اختصار مورد بحث قرار گرفته است. ملاحظۀ دقیق خصوصیات گذشته، افراد را قادر می‌سازد که در شکل دادن آینده به نحو مؤثّرتری مشارکت داشته باشند.

این کتاب جایگاه ویژه‌ای در دوره‌های مؤسّسۀ روحی دارد. بر اساس تعالیم بهائی، فرد در ۱۵ سالگی به سن بلوغ می‌رسد و انجام تکالیف روحانی و اخلاقی بر او واجب می‌گردد. بنابراین آخرین سال‌های قبل از بلوغ اهمیّت خاصی پیدا می‌کند. این دوران زمانی است که مفاهیم اساسی در بارۀ حیات فردی و جمعی در ذهن نوجوانی که تلاش می‌کند عادات کودکی را پشت سر بگذارد شکل می‌گیرد. جوانان بین سن ۱۲ تا ۱۵ سال مطالب زیادی برای بیان کردن دارند و اگر با آنها مانند کودک رفتار شود فرصت کمک به آنان برای شکل دادن به یک هویّت صحیح برای خود از دست می‌رود. سه واحدی که کتاب ۵ را تشکیل می‌دهد بر بعضی از مفاهیم، مهارت‌ها، خصوصیات و نگرش‌هایی تمرکز می‌کند که تجربه نشان داده است مورد نیاز کسانی است که خواهان اجرای برنامه‌ای برای تواندهی روحانی به نوجوانان می‌باشند.

مردمان،  از هر پیشینه­ای که باشند،  در به­رویشان باز است تا تعالیم حضرت بهاءالله را بررسی کنند و بیاموزند که چگونه می­توانند آنها را برای بهتر کردن زندگی خود بکار برند. بنابراین همۀ بهائیان آزادانه و بدون قید و شرط تعالیم و احکام آئین خود را با دیگران در میان می‌گذارند. هر چند ابلاغ پیام حضرت بهاءالله یکی از اساسی‌ترین خدماتی است که باید انجام شود،  تبلیغ همچنین یک ابراز طبیعی از یک حالتِ بودن است – حالتی که در آن انسان مشتاق است دانش و سروری را که از ظهور حضرت بهاءالله کسب می­کند با دیگران سهیم ‌گردد.  این مفهوم در واحد اوّل کتاب ۶،  "‌ماهيّت روحانى تبليغ"،  مورد بررسی قرار می‌گیرد.  این مفهوم بر این پایه استوار است که "بودن" و "عمل کردن" دو جنبۀ جدائی­­ناپذیر از یک حیات روحانی­اند.  واحدهای دوّم و سوّم،  یعنی ‌"خصائل و رویکردهای لازم برای تبلیغ" و "تبلیغ امر الهی"،  این پایه را گسترش می­دهند.  واحد دوّم این موضوع را بررسی می­کند که چگونه حالت درونی انسان هم به مساعی او در میدان خدمت کمک می­کند و هم به وسیلۀ آن مساعی تقویت می­گردد؛ امّا واحد سوّم چگونگی رویکرد به عمل تبلیغ را مورد مطالعه قرار می­دهد.  نمونه­ای که در واحد سوّم از طریق داستان آنّا و امیلیا برای نحوۀ معرّفی امر الهی به فردی که کوچکترین اطّلاعی از آن ندارد داده شده حائز اهمّیّتی خاصّ می­باشد.

کتاب ۷ به انجام خدمتی اختصاص دارد که برای فرایند جامعه‌سازی‌ای که در محتواهای مؤسّسۀ روحی متجسم شده، یعنی کمک به گروهی از افراد برای مطالعۀ دوره‌های تسلسل اصلی آن، بسیار مهم است. این مسئله که افراد یکدیگر را در مسیر خدمت به جوامع‌شان همراهی کنند در کنه این فرایند جامعه‌سازی قرار دارد. اوّلین واحد کتاب، در پویایی روحانی پیشرفت در مسیری که توسّط دوره‌ها ترسیم شده کاوش کرده و آگاهی از بعضی نیروهای در کار را افزایش می‌دهد. واحد دوّم، «خدمت به عنوان راهنمای دوره‌های مؤسّسه» آن دسته از مفاهیم، منش‌ها، صفات، و مهارت‌هایی را مورد بررسی قرار می‌دهد که فرد را قادر می‌سازند تا این خدمت را، عموماً با گرد هم آوردن هشت یا ده نفر از دوستان در فضایی به نام «حلقۀ مطالعه» به انجام برساند. واحد سوّم، «ترویج هنر در سطح مردمی» به منظور درک و شناسایی نقش مجهودات هنری طراحی شده است؛ مجهودات هنری که می‌توانند موجب ارتقای فرایند آموزشی ارائه شده توسّط دوره‌ها، و تقویّت الگوی حیات جامعه‌ای که به وجود می‌آورند شوند.